Jak i dlaczego powstają wulkany? Skąd się wzięły?
Jak i dlaczego powstają wulkany? Skąd się wzięły wulkany? Jak wygląda proces powstawania wulkanów?
2 Odpowiedzi
Mianem wulkanu określane jest miejsce, z którego punktowo wydobywają się produkty wulkaniczne. Chodzi tutaj o lawę czyli ciekłą postać oraz stałą czyli materiały piroklastyczne, takie jak popioły, pyły i piaski. Mamy także gazy czyli dwutlenek siarki, dwutlenek węgla, siarkowodór, amoniak, chlorowodór i para wodna.
Ich występowanie ma związek z przebiegiem płyt tektonicznych oraz uskoków transformacyjnych w miejscach, gdzie skorupa jest stosunkowo cienka, może ulec przerwaniu.
Proces powstawania wulkanu można podzielić na dwa etapy. Pierwszy to plutonizm, a drugi – wulkanizm. Plutonizm to procesy zachodzące we wnętrzu Ziemi związane z tworzeniem się i przemieszczaniem magmy, jak również z jej zastyganiem w obrębie skorupy ziemskiej i płaszcza Ziemi. Magma nie wydostaje się na powierzchnię. Obejmuje również tworzenie skał plutonicznych. Może do tego dojść pod wpływem między innymi lokalnego wzrostu temperatury lub zmiany ciśnienia, napływu fluidów wpływających na zmianę temperatury topnienia materiału skalnego, skoku stężenia pierwiastków promieniotwórczych lub napływu ciepła z dolnych obszarów płaszcza ziemskiego.
Drugi etap to wulkanizm – ma związek ze zjawiskami zachodzącymi na powierzchni ziemi czyli to my możemy obserwować. Są to procesy związane z przemieszczaniem się magmy z wnętrza Ziemi aż do jej powierzchni.
Miejscem, w którym dochodzi do wydostania się magmy na powierzchnię jest wulkan, czyli otwór w skorupie ziemskiej.
Wulkany powstają, gdy gorąca stopiona skała (magma) i popiół wydostają się z otworu w powierzchni Ziemi. Stopiona skała i popiół stają się stałe w miarę stygnięcia i w ten sposób powstaje wulkan.
Wulkany powstają w wyniku ruchu płyt tektonicznych. Najbardziej zewnętrzna warstwa Ziemi składa się z tych płyt, które poruszają się po powierzchni planety. Kiedy dwie płyty zderzają się, jedna z nich jest wpychana pod drugą. Stopiona skała, która znajduje się pod powierzchnią Ziemi, jest podgrzewana przez ciśnienie i zaczyna się podnosić. Kiedy dociera na powierzchnię, wybucha przez wszelkie pęknięcia lub słabe punkty w powierzchni Ziemi, tworząc wulkan.
Istnieją trzy główne typy wulkanów: stożkowe żużlowe, złożone i tarczowe.
Wulkany stożkowe są najprostszym typem i powstają z warstw zastygłej lawy i popiołu.
Wulkany złożone są wyższe i bardziej złożone, a składają się z warstw zarówno zastygłej lawy i popiołu, jak i skał i gruzu, które zostały wysadzone przez erupcję.
Wulkany tarczowe są największym typem wulkanu i mają kształt misy w środku z łagodnie nachylonymi bokami. Powstają one z wolno płynącej lawy, która rozprzestrzenia się we wszystkich kierunkach od centrum.
Wulkany występują na całym świecie i często znajdują się w pobliżu krawędzi płyt tektonicznych. „Pierścień ognia” to linia wulkanów, która okrąża Ocean Spokojny. Nazywa się ją Pierścieniem Ognia, ponieważ w tym miejscu występuje duża liczba trzęsień ziemi i erupcji wulkanicznych.
