Jaka jest różnica między elekcją a wolną elekcją?
Czym można odróżnić elekcję od wolnej elekcji? Jaka jest różnica między elekcją a wolną elekcją? Czy jest jakaś różnica? Czy któreś z tych pojęć ma szersze znaczenie?
4 Odpowiedzi
Różnica między elekcją a wolną elekcją jest następująca:
Elekcja następuje wtedy, gdy wybierany jest monarcha w taki sposób, że po śmierci króla wybierano innego – tron nie był przekazywany dynastycznie. Czyli był wybrany następny król, ale nie był to syn obecnego króla.
Wolna elekcja (charakterystyczna dla Rzeczypospolitej) to inaczej elekcja viritim – król wybierany był przez szlachtę. Każdy szlachcic miał prawo do uczestnictwa w wyborze monarchy.
Głosowanie przez szlachtę odbywało się podczas zjazdu w obecności posłów. Posłowie odnosili głosy do Senatu.
Wybór króla ogłaszany był przez marszałka, a mianowaniem króla zajmował się prymas.
Wolna elekcja polegała na wyborze monarchy przez szlachtę, każdy mógł uczestniczyć w wyborze. Elekcja to po prostu odgórne narzucenie monarchy, we wcześniejszych czasach niż wolna elekcja w przypadku Polski.
Wolna elekcja polega na tym, że większe grono ludzi ma wpływ na wybór. Elekcja to wybieranie przez bardzo ograniczone grono ludzi lub przez jedną osobę.
Różnica między elekcją a wolną elekcją w kontekście historii Polski jest następująca:
Elekcja
- Ogólny termin oznaczający wybór władcy
- Mogła być ograniczona do wąskiego grona możnowładców
- Istniała w Polsce od wczesnego średniowiecza
Wolna elekcja
- Specyficzna forma elekcji wprowadzona w Rzeczypospolitej Obojga Narodów
- Umożliwiała udział w wyborze króla całej szlachcie
- Funkcjonowała od 1573 roku (po śmierci Zygmunta II Augusta) do 1764 roku
Główne cechy wolnej elekcji:
- Viritim – prawo osobistego udziału każdego szlachcica
- Odbywała się na otwartym polu (zwykle pod Warszawą)
- Kandydatem mógł być zarówno Polak, jak i cudzoziemiec
- Wybór był dokonywany większością głosów
Wolna elekcja była unikalnym systemem wyboru władcy w Europie, podkreślającym demokratyczny charakter ustroju Rzeczypospolitej szlacheckiej. Jednak z czasem system ten stał się podatny na korupcję i ingerencję obcych mocarstw, co przyczyniło się do osłabienia państwa polsko-litewskiego.
