Co może być pomnikiem przyrody?
Co może być pomnikiem przyrody? Co może zostać uznane za pomnik przyrody? Jakie warunki muszą być spełnione, aby coś musiało zostać pomnikiem przyrody? Jaka jest definicja pomników przyrody? Jakie przykłady pomników przyrody możecie podać?
2 Odpowiedzi
Ministerstwo Klimatu i Środowiska pisze o pomnikach przyrody w następujący sposób:
Pomnikami przyrody są pojedyncze twory przyrody żywej i nieożywionej lub ich skupiska o szczególnej wartości przyrodniczej, naukowej, kulturowej, historycznej lub krajobrazowej oraz odznaczające się indywidualnymi cechami, wyróżniającymi je wśród innych tworów, okazałych rozmiarów drzewa, krzewy gatunków rodzimych lub obcych, źródła, wodospady, wywierzyska, skałki, jary, głazy narzutowe oraz jaskinie.
Do pomników przyrody ożywionej należą: pojedyncze krzewy, drzewa i grupy drzew odznaczające się sędziwym wiekiem, wielkością, niezwykłymi kształtami lub innymi cechami, a także zabytkowe aleje drzew. Do pomników przyrody nieożywionej należą natomiast największe głazy narzutowe, tzw. eratyki oraz interesujące formy powierzchni ziemi np. źródła, wodospady, jary, skałki, wywierzyska, przełomy rzeczne, jaskinie, odkrywki itp.
Na terenach niezabudowanych, jeżeli nie stanowi to zagrożenia dla ludzi lub mienia, drzewa stanowiące pomniki przyrody podlegają ochronie aż do ich samoistnego, całkowitego rozpadu.
Ustanowienie pomnika przyrody oraz następuje w drodze uchwały rady gminy.
Pomniki przyrody oznaczane są prostokątnymi tablicami koloru zielonego(w przypadku pojedynczych tworów przyrody ożywionej lub nieożywionej) lub czerwonego (w przypadku skupiska tworów przyrody ożywionej lub nieożywionej).
Patrząc na powyższą definicję, możemy więc dojść do prostego wniosku, że za pomnik przyrody mogą być uznane takie twory przyrody, jak np. kamienie, drzewa, których wartość jest, z pewnych względów, wyższa od wartości innych podobnych tworów.
Kasia napisała teorię, to ja dodam kilka przykładów z Polski:
- Dąb Bartek – przez wiele lat uważany był za najstarszy dąb w Polsce, ale badania wykonane w 1992 roku odmłodziły Bartka z 1200 lat na ok. 670. Dąb Bartek rośnie we wsi Zagnańsk (woj. świętokrzyskie). Bartek ma ok. 29 metrów wysokości, a obwód jego pnia nad ziemią wynosi ok. 130 cm.
- Dąb Bażyńskiego – ma ok. 720 lat, jest więc starszy od Bartka. Rośnie w Kadynach (woj. warmińsko- mazurskie). Ma ok. 21 m wysokości i ponad 10 m w obwodzie pnia.
- Cis Henrykowski – to najstarsze drzewo w Polsce liczy sobie ponad 1250 lat. Rośnie w Henrykowie Lubańskim (woj. dolnośląskie) i ma ok. 10,5 m wysokości, i ponad cztery metry w obwodzie pnia.
- Dęby Rogalińskie rosną w Rogalinie (woj. wielkopolskie) nad Wartą. Jest ich ok. dwa tys., a największe z nich mają pnie, których obwód sięga dziewięć metrów. Wszystkie dęby rogalińskie, które mają obwód szerszy niż dwa metry, są pod ochroną. Najbardziej znane dęby rogalińskie to ok. 700-letnie Lech, Czech i Rus.
- Cisy Raciborskiego – to dwa ok. 700-letnie cisy, które rosną w Harbutowicach (woj. małopolskie). Większy z nich ma ok. 15 m wysokości i ok. trzy metry w obwodzie pnia.
- Aleja lipowa w Rzucewie na Kaszubach to trakt z ponad dwustoma kilkusetletnimi drzewami, o których mówi się, że zasadził je sam król Jan III Sobieski. W Rzucewie znajduje się jeszcze inny ciekawy pomnik przyrody: głazy narzutowe Dwunastu Apostołów.
- Sosna pospolita we wsi Wełecz koło Buska-Zdroju (woj. świętokrzyskie) nazywana jest „sosną na szczudłach” lub „sosną kroczącą” dzięki swojej ciekawej budowie. Ta ponad 100-letnia sosna pospolita ma korzenie ponad ziemią. Sięgają wysokości trzech metrów, są silnie rozgałęzione, a pod nimi może zmieścić się kilka dorosłych osób.
- Krzywy Las w Nowym Czarnowie (woj. zachodniopomorskie) to kolejny przykład ciekawego pomnika przyrody. Nazywany jest też Lasem Bajkowym. Nic dziwnego, 400 sosen, które rosną na tym terenie w 22 rzędach, ma powyginane pnie — wszystkie w ten sam sposób zaginają się ok. 20 cm nad ziemią o jakieś 90 stopni i rosną w łuku w stronę północy.
- Jaskinia Wierzchowska Górna w Wierzchowie w Jurajskim Parku Krajobrazowym „Dolinki Podkrakowskie” (woj. małopolskie) to prawie 1000 m skalnego labiryntu pod ziemią. Jaskinię tworzą wapienie górnojurajskie.
- Organy Wielisławskie na zboczu góry Wielisławka (woj. dolnośląskie), zbudowane są z porfiru. Są pozostałością po wybuchach wulkanów ok. 250 mln lat temu.
- Diabli Kamień na zboczu góry Kosma w Magurskim Parku Narodowym (woj. podkarpackie). Jest to liczna grupa głazów z piaskowca magurskiego. Najwyższy ma ponad 10 metrów wysokości, a skały ma ją oryginalne kształty i poprzedzielane są szczelinami.
- Głaz narzutowy w Starych Juchach (woj. warmińsko-mazurskie). Ten głaz granitowy nazywany był „Kamieniem Ofiarnym” i był obiektem kultu Jaćwingów. Legenda głosi, że składano na nim w ofierze zwierzęta.
