Czy poziom hormonu tarczycy wpływa na pracę przysadki?
Czy poziom hormonu tarczycy wpływa na pracę przysadki mózgowej? Czy za niski lub za wysoki poziom hormonów tarczycy może zaburzać pracę przysadki? Co reguluje pracę przysadki?
2 Odpowiedzi
Praca tarczycy kontrolowana jest przez podwzgórze oraz przysadkę.
Powodem uwalniania hormonów tarczycowych jest obniżona temperatura. Znajdujący się w podwórzu ośrodek termoregulacji ciała uwalnia TRH (tyreoliberynę), która razem z krwią dociera do przysadki mózgowej, gdzie uwalniane jest TSH (hormon tyreotropowy). Ten właśnie hormon pobudza tarczycę do wytworzenia i wydzielenia T3 i T4, dzięki czemu aktywują się procesy oddechowe. To z kolei prowadzi do wydzielenia ciepła, aż do chwili unormowania się temperatury ciała.
Przysadka jest odpowiedzialna za wydzielanie wielu hormonów, które kontrolują ogrom procesów zachodzących w organizmie, tj. metabolizm, dojrzewanie płciowe, ciśnienie krwi, wzrost czy rozmnażanie.
Tak, poziom hormonów tarczycy ma bardzo istotny wpływ na pracę przysadki poprzez mechanizm ujemnego sprzężenia zwrotnego.
Jak to działa:
Oś przysadka-tarczyca funkcjonuje następująco:
- Przysadka produkuje TSH (hormon tyreotropowy), który stymuluje tarczycę
- Tarczyca w odpowiedzi produkuje hormony T3 (trijodotyronina) i T4 (tyroksyna)
- Wysokie poziomy T3/T4 hamują produkcję TSH w przysadce
- Niskie poziomy T3/T4 stymulują przysadkę do zwiększenia produkcji TSH
Wpływ zaburzeń tarczycy na przysadkę:
Niedoczynność tarczycy:
- Niskie T3/T4 → przysadka zwiększa produkcję TSH
- Przysadka może się powiększać (wtórny przerost)
- Długotrwała stymulacja może prowadzić do zmęczenia komórek przysadki
Nadczynność tarczycy:
- Wysokie T3/T4 → przysadka zmniejsza lub całkowicie hamuje produkcję TSH
- Komórki tyreotropowe przysadki mogą ulec czasowej atrofii
- Po leczeniu nadczynności przysadka potrzebuje czasu na powrót do normalnej funkcji
Znaczenie kliniczne:
Ten mechanizm jest podstawą diagnostyki:
- TSH jest najczulszym wskaźnikiem funkcji tarczycy
- Podwyższone TSH przy niskich T3/T4 = pierwotna niedoczynność tarczycy
- Niskie TSH przy niskich T3/T4 = wtórna niedoczynność (problem w przysadce)
Ważne: Zaburzenia tarczycy mogą też wpływać na produkcję innych hormonów przysadki (prolaktyny, hormonu wzrostu), dlatego leczenie chorób tarczycy często wymaga monitorowania całej osi hormonalnej.
