Czym dawniej prano ubrania? Jak się kiedyś prało?
Jak ludzie dawniej prali ubrania? Jak kiedyś robiono pranie? Czego się używało, zamiast proszku czy żelu do prania? Co było przed pralką i środkami czystości? Jak ludzie prali ubrania i tkaniny np. w średniowieczu?
1 Odpowiedź
Do późnego neolitu ludzie nosili ubrania ze skór, a zabrudzeniami najpewniej się nie przejmowali. Dopiero kiedy zaczęło się rozwijać przędzalnictwo i tkactwo, kiedy ludzie nauczyli się tkać materiały wełniane i lniane, z których można już było robić wygodniejsze i łatwiej układające się ubrania, zaczęły się problemy z brudem i plamami.
Pierwszy do czyszczenia służył najpewniej piasek, którym pocierano plamy i który dzięki szorstkości kwarcowych ziaren oddzielał brud od materiału. Inny sposób polegał na zanurzaniu tkanin w wodzie i uderzaniu nimi o kamienie.
Za pionierów prania uznaje się Fenicjan, którzy już 4500 lat temu dodawali do wody popiół roślinny i oliwę, co pozwalało usuwać zanieczyszczenia nawet z bardzo zabrudzonych tkanin.
W średniowieczu w zachodniej Europie pojawiły się zawodowe praczki, które zaczęły wybielać materiały, przede wszystkim koszule i prześcieradła. Owe ubrania rozkładano na trawie na słońcu, albo moczono w zsiadłym mleku.
Na początku XVIII stulecia materiały zaczęto wybielać chlorem z dodatkiem akwamaryny.
W 1797 roku pojawiła się tara. To zrewolucjonizowało pranie jako czynność i urządzenie to stosowana aż do połowy XX wieku. To niepozorne urządzenie – kawałek falistej blachy w drewnianej lub metalowej ramce, umieszczone w balii napełnionej koniecznie ciepłą wodą. Brudną odzież namaczano, a następnie pocierano po powierzchni tary. W oddzielnej wodzie należało pranie wypłukać. Do czasu wynalezienia proszku do prania, ubrania prano w mydle rozpuszczonym w wodzie, a do otrzymanej kąpieli dodawano ewentualnie innych substancji pomocniczych.
Niezależnie od urządzeń pralniczych, pojawiały się coraz doskonalsze środki piorące. W roku 1878 Fritz Henkel wypuścił na rynek pierwszy profesjonalny detergent Bleich-Soda, a w 1907 pierwszy tak zwany samoczynny proszek do prania o nazwie Persil, który odniósł niebywały rynkowy sukces i jest z nami do dziś, ale już w ulepszonej wersji. Najważniejszymi składnikami pierwszego Persilu były nadboran sodu jako źródło aktywnego tlenu do wybielania i krzemian sodu. Od początków niemieckich nazw anionów odpowiednio perborat i silikat tych związków powstała nazwa produktu.
