Kiedy stosować średnik? Użycie średnika, zasady stosowania
Czasami mam problem z tym, czy użyć średnika, czy nie używać. Kiedy najlepiej jest używać średnik? Jakie są zasady stosowania średnika? Będę wdzięczny za wszelkie wypowiedzi.
7 Odpowiedzi
Średnik to znak, który oddziela człony równorzędne pod względem logiczno-składniowym w odrobinę silniejszy sposób od przecinka, ale słabszy, niż kropka.
Średnika używamy przede wszystkim wypowiedziach, które są rozbudowane, złożone, a także w wyliczeniach.
Przykład:
Nie powalił go zawał ani wylew; ciśnienie atmosferyczne zmieniło się i po gościu.
Średnik stosuje się również między dłuższymi grupami wyrazowymi – w rozbudowanych wyliczeniach, w których wielokrotnie występują przecinki.
Oto przykład z PWN:
pół zabawa, pół nauka – to nie w połowie zabawa, a w połowie nauka, lecz jeden proces składający się z elementów zabawy i elementów nauki;
pół stał, pół siedział – to nie określenie dwóch różnych stanów, lecz jednego polegającego na tym, że w jego skład wchodzą jednocześnie elementy stania i siedzenia;
pół kpiąco, pół poważnie – to nie odrębne cechy, lecz jedna składająca się jednocześnie z elementów kpiny i mówienia poważnego; (…)
Średnik jest używany także do oddzielenia względnie samodzielnych wypowiedzeń w zdaniu złożonym, np.
Od dawna rozważał kupno samochodu; nie mógł jednak się ostatecznie namyślić.
A bardziej w skrócie, średnik stosujemy wtedy, gdy przecinek to za mało, a kropka to za dużo. Tak naprawdę średnik mógłby nie istnieć i język pisany dalej by funkcjonował, ja używam średnika raz na ruski rok.
Średnik trzeba stosować wtedy, gdy nie pasuje Ci postawić ani kropki, ani przecinka. Wkuwanie regułek gramatycznych nie pomoże Ci opanować tego, kiedy używać średnik.
Trzeba dużo czytać, dużo pisać i to przyjdzie do Ciebie samo. Będziesz wiedzieć, kiedy użyć średnik. Wkuwanie reguł gramatycznych jakiegokolwiek języka jest bez sensu.
Jak Ci się stworzy bardzo długie zdanie i nie pasuje Ci ani kropka, ani przecinek, ani myślnik, to wtedy właśnie stosujesz średnik. Dodatkowo średnik można stosować, gdy stosujesz wyliczenia. Np. Masz listę punktowana i nie stosujesz na końcu punktów przecinka czy kropki, tylko średnik.
Gdy budujesz rozbudowaną wypowiedź, średnik nasunie Ci się naturalnie. I tak jak wspomniano wyżej, średnik powszechnie stosuje się w wyliczeniach, listach punktowanych. Ogólnie średnik ja osobiście rzadko stosuję w pisowni, ale też bardzo dużo nie piszę.
Dla mnie jedynym logicznym użyciem średnika są listy.
Gdy piszę wypowiedź ciągłą, lepiej podzielić ją na więcej zdań kropkami. Wtedy jest bardziej czytelna.
Średnik jest znakiem interpunkcyjnym, który ma większą siłę niż przecinek, ale nie jest tak dalece rozdzielający jak kropka.
Najbardziej powszechne zastosowanie średnika to łączenie dwóch niezależnych części zdań bez użycia spójnika.
Ważne jest, aby używać średnika poprawnie, gdyż nie jest on wymienny z przecinkiem ani kropką.
Średnik stosuje się również do dzielenia elementów na liście, łączenia dwóch niezależnych części zdań za pomocą przysłówka przyczynowego lub wyrażenia przejściowego, oraz do pokazania kontrastu między niezależnymi częściami zdań zamiast zgodności.
Średnika nie należy stosować przed wielką literą, chyba że jest to rzeczownik właściwy lub skrót.
