Pochodzenie słowa „matka” – etymologia słowa „matka”
Jakie jest pochodzenie słowa „matka”? Skąd pochodzi słowo matka? Jakie korzenie ma to słowo?
6 Odpowiedzi
Słowo matka jest, historycznie rzecz biorąc, zdrobnieniem. Utworzono je od rdzenia mat’, dodając przyrostek -ka służący już od dawna do tworzenia zdrobniałych nazw, takich jak np. myszka, córka.
W staropolszczyźnie istniały dwie formy w mianowniku: macierz oraz maciora.
Ten pierwszy wariant miał charakter bardziej podniosły, używano go do określenia ojczyzny. Drugi – maciora – w XV w. odnosił się do matki, określano tym słowem matkę.
Później jak się domyślacie, słowo to uległo degradacji znaczeniowej i zaczęto nim określać samice świń.
Od XV wieku zaczęło się upowszechniać zdrobnienie formy mać – matka.
Formant -ka jest stosowany przy tworzeniu form deminutywnych. Chociażby w „Bogurodzicy” pojawia się słowo „matka”, w tym fragmencie: „Matko zwolena Maryja”.
Dziś bardziej mówi się mama, niż matka. Matka to oficjalne, albo negatywne, zależy w jakim kontekście.
Ale to śmieszne, jak by się ktoś cofnął do XIV wieku i chciał zapytać o czyjąś mamę, to mógłby mieć problem. Język ewooluuje 🙂
W lamentach świętokrzyskich był tekst „miłe i żądne maciory” i on dotyczył właśnie matek 🙂 Czas płynie, wszystko się zmienia.
Słowo „matka” pochodzi z języka prasłowiańskiego i ma swoje korzenie w sanskryckim słowie „mātar-„, greckim „mētēr”, łacińskim „māter” i niemieckim „Mutter”. W Polsce, słowo „matka” zastąpiło „mać” od XIV wieku.
W innych przypadkach używano także słów „macierz” i „maciora”. Przymiotnik dzierżawczy dla „matka” to „macierzyn”, a nie „matczyn”.
Słowo „mama” rozwinęło się z „ma” i jest używane zamiennie z „matka” w niektórych kontekstach.
Pochodzenie słowa „mama” sięga początków ludzkości, gdy niemowlęta powtarzały sylaby takie jak „mama” i „papa”. Wspólne występowanie tego słowa wynika z dodawania do pojedynczych sylab przy tworzeniu nazw pokrewieństwa. Historycznie rzecz biorąc, słowo „matka” ma formę zdrobniałą, a słowa „macierzynski”, „macierzystwo”, „macierzanka” i „urlop macierzynski” są związane z jego pierwotnym korzeniem.
